Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir?
Huzursuz bağırsak sendromu bir kalın bağırsak hastalığıdır. İrritabl bağırsak sendromu ,hassas bağırsak sendromu ya da spastik kolon olarak da bilinir.
Huzursuz bağırsak sendromu nedir?
Her şeyden etkilenen bir sağlık problemi de denilebilir. Kişinin özel hayatında yaşadığı bir ekonomik sorun, aile meseleleri, iş hayatında yaşadığı bir olumsuz durum ya da aldığı bir haber ile kişi rahatsızlık duyabilir, bu durumların düzelmesi ile de rahatsızlığı geçebilir. Bu durumların yaşandığı kalın bağırsak ile ilgili bir hastalıktır. Halk arasında huzursuz bağırsak sendromu olarak isimlendirilir.
Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri nelerdir?
Belirtiler kişiye göre değişebilir En sık görülen belirtiler, özellikle dışkılamadan sonra geçen ya da azalan karın ağrısı, şişkinlik, karında aşırı gaz, ishal ya da kabızlık ve dışkıda mukus görülmesidir. Bu hastalıkta tipik olarak karında bir ağrı veya karında bir huzursuzluk meydana gelir. Kişiler bu durumu karnında bir şikayet olarak dile getirip tam olarak ifade edemediklerini belirtirler. Hastalar yoğun geçen iş hayatlarında bunu uzun saatler boyunca hissetmeyip sakinleşen ortamda farkına varabilirler. Bunun yanı sıra hastaların bağırsaklarında yaşadıkları ağrılara ek olarak tuvalete çıkış düzenlerinde değişikliklerin başlamış olması gerekiyor.
Bu hastalarda tuvalete çıktıklarında ıkınma karakteristiktir. Tuvalete koşarak gitme hususu vardır. Hatta tuvalete yetişememe durumu yaşanır. Huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişilerin karınlarında sürekli olarak bir şişkinlik hali vardır. Bu hastalık anksiyete, tedirginlik, kaygı bozukluğu gibi hususlar bu hastalığı arttırdığı için gece boyunca uyumuş olan bir insan bunlar muaf olarak kalkar ve karnının en rahat dönemidir. Kişilerde kalktıktan sonra ya da kahvaltı esnasında başlayan karında şişkinlik hali, öğle saatlerinde giderek artar ve akşam zirve yapar. Bunun sebebi ise gün boyu yaşadığı stres ve sıkıntının hastanın beyninde devamlı yer edinip aklına geldiği için ve buda bir psikosomatik bir hastalık olduğu için bağırsaklarını olumsuzluk etkileyip karnında şişkinlik yaratmaktadır.
Huzursuz bağırsak sendromu kimlerde görülür?
Bu hastalık geç 10’lu yaşlar ile geç 20’li yaşlarda başlayan bir hastalıktır. Hastalığın sıklığı toplumumuzda %10, tüm dünyada da yine aynı oranda görülmektedir.
Huzursuz bağırsak sendromu neden olur?
Karnında ciddi bir gerginlik olduğunu söyleyen ve hekiminde bunu muayene esnasında tespit ettiği hastalar bulunur. Huzursuz bağırsak sendromu hastalarında bağırsağın dışında da idrar yolları tarafında da bir takım şikayetler olur. Çünkü sebebi bu hastalıkta kalın bağırsağın duvarındaki katlardan en kalını adele tabakasıdır. Bu hastalığın mekanizmasında en büyük inanılan görüş buradaki adele tabakasının gevşeme ve kasılma fonksiyonlarının uygun gitmemesidir. Gevşemenin gerektiği yerde kasılması, kasılmasının gerektiği yerde gevşemesidir ya da gevşeme ve kasılmaların gerekmediği halde maksimum düzeylerde görülmesidir. Kasılmaların çok zayıf olması gibi fonksiyon bozukluğu vardır. Özet olarak huzursuz bağırsak sendromu fonksiyonel bir bağırsak hastalığıdır.
Bu adeleler insanların mesanesinde, üreter dediğimiz idrarı taşıyan kanalların duvarlarında, kadınlarda rahim duvarlarında aynı kaslardan vardır. Dolayısıyla problem bu kasların çalışmasındaki sıkıntı olduğu için bunu sadece bağırsak zemininde değil jinekoloji alanında bakmak lazım. Huzursuz bağırsak sendromunun kas ile ilgili olan ilaçlarının fayda göstermesi ile hastaların jinekolojik rahatsızlıklarının da şikayetleri ortadan kalkar.
Huzursuz bağırsak sendromunun tanısı nasıl konur?
Bu hastalığın tanısında genellikle tomografi, kolonoskopi, MR, biyopsi gibi detaylı tetkiklere ihtiyaç yoktur. Hastanın şikayetlerinin dinlenmesiyle genellikle tanı konur.
Huzursuz bağırsak sendromunun gidişatı nasıl olur?
Huzursuz bağırsak sendromu kronik olmakla beraber fasılalı bir gidiş gösterir. 3 ay hiç olmayabilir, 4 ay kesintisiz her gün olabilir. 2 gün olmayabilir, 5 gün olabilir. Aralarda iyileşme dönemlerinin olduğu bir karaktere sahiptir. Ve bu hastalığın tanısının konulabilmesi için bu şikayet ve belirtilerin hastada en az 6 aydır var olması gerekmektedir.
Huzursuz bağırsak sendromunda 3 tip hasta vardır. Kabızlık hakim tipi olanlar, ishal hakim tipi, üçüncü ve tedavide hekimin zorlandığı tip ise 2 gün kabız 1 gün ishal, yarım gün ishal 5 gün kabız gibi devamlı değişen semptomlar gösteren bir durumun olduğu tiptir. Hekim en sık üçüncü tip sorunlarda başarılı olamaz. Hastanın tuvalete çıkış özelliklerinde genel olarak gördüğümüz bu hastaların tuvalette uzun süre kalmalarıdır. Çünkü hastalar bir türlü bağırsaklarının boşalmadığını düşünür ya da hissederler.
Kaynaklar:
- Ferri FF. Irritable bowel syndrome. In: Ferri's Clinical Advisor 2021. Elsevier; 2021. https://www.clinicalkey.com. Accessed Oct. 20, 2020.
- Wald A. Pathophysiology of irritable bowel syndrome. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Oct. 20, 2020.
- Kashyap PC (expert opinion). Mayo Clinic. Oct. 20, 2020